Tradukita el la angla de Barry Friedman
Ni ne memoras ke ni vidis iujn tradukitajn specimojn de la produktaĵoj de M. de l’Aubepine – fakton oni miru malpli, ĉar lia propra nomo estas nekonata al multaj de liaj samlandanoj kaj al la studento de fremda literaturo. Kiel verkisto, li ŝajnas okupi bedaŭrindan pozicion inter la Transcendentalistoj (kiuj, sub unu nomo aŭ alia, havas sian porcion en la tuta nuntempa literaturo de la mondo) kaj la granda korpo de plum-kaj-inkaj viroj kiuj alfrontas la intelekton kaj simpatiojn de la homamaso. Se ne tro rafinita, ĉiaokaze tro malproksima, tro ombrema kaj frivola en siaj modoj de evoluo taŭgi la guston de la lasta klaso, kaj tamen tro populara por kontentigi la spiritajn aŭ metafizajn bezonaĵojn de la unua, li devas nepre trovi sin sen aŭdienco, krom ĉi tie kaj tie individuo aŭ eble izolita kliko. Liaj verkaĵoj, por doni pravecon al ili, ne estas tute malplenaj de imago kaj originaleco; ili eble estus gajnita al li pli grandan reputacion, se ne por enradikita amo de alegorio, kiu inklinas doni al liaj intrigoj kaj karakteroj aspekton de scenoj kaj homoj en la nuboj, kaj forviŝi la homan varmecon el liaj konceptoj. Liaj fikcioj estas foje historiaj, kelkfoje de la nuna tago, kaj kelkfoje, kiel oni povas malkovri ĝis nun, havas malmultan aŭ neniun referencon al tempo aŭ spaco. Ĉiuokaze, li ĝenerale kontentigas sin per tre malgrava brodado de eksteraj manieroj – la plej malforta ebla falso de la reala vivo – kaj klopodas krei intereson per iu malpli evidenta aparttrajto de la subjekto. Foje spiro de la naturo, pluvero de patoj kaj tenereco, aŭ glimo de humuro, trovos sian vojon en la mezon de liaj rimarkindaj imagaĵaroj , kaj igos, ke ni senti nin kvazaŭ, post ioma pripenso, ni ankoraŭ estis ene de la limoj de nia denaska tero. Ni nur aldonos al ĉi tiu tre malprofunda rimarko, ke la produktaĵoj de M. de l’Aubepine, se la leganto eble prenos ilin precize laŭ la ĝusta vidpunkto, povas doni amuzon dum libertempa horo same kiel la produktaĵoj de aliaj pli brilaj homoj; se alie, ili nur malfacile ne povas aspekti troe kiel sensencaĵoj.
Nia aŭtoro estas volumenega; li daŭras skribi kaj eldoni kun tiel laŭdinda kaj nedefigebla malkoncizeco kvazaŭ liaj penoj estis kronitaj per la brila sukceso, kiu tiel juste interrilatas kun tiuj de Eugene Sue. Lia unua apero estis per kolekto de noveloj en longa serio de volumoj titolita “Contes deux fois racontees.” La titoloj de kelkaj el liaj pli freŝaj verkoj (ni citas el la memoro) estas la jenaj: “Le Voyage Celeste a Chemin de Fer”, 3 tom., 1838; “Le nouveau Pere Adam kaj la nouvelle Mere Eve”, 2 tom., 1839; “Roderic; ou le Serpent a l’estomac,” 2 tom., 1840; “Le Culte du Feu”, folio-volumo de peza esplorado pri la religio kaj rito de la malnovaj persaj Gebaroj, publikigita en 1841; “La Soiree du Chateau en Espagne,” 1 tom., 8vo, 1842; kaj “L’Artiste du Beau”, ou Le Papillon Mecanique, “5 tom., 4to, 1843. Nia iomete peniga legado de ĉi tiu konsternanta katalogo de volumoj lasis poste certan personan korinklinon kaj simpation, kvankam neniel admiron por M. de l’Aubepine; kaj ni dezirus uzi la malgrandan eblon en nia potenco enkonduki lin favore al la usona publiko. La sekva rakomto estas traduko de lia “Beatrice; ou la Belle Empoisonneuse”, ĵus publikigita en “La Revue Anti-Aristocratique”. Ĉi tiu ĵurnalo, redaktita de la Komte de Bearhaven, dum kelkaj jaroj kondukis la defendon de liberalaj principoj kaj popularaj rajtoj kun fideleco kaj kapableco, inda je ĉiuj laŭdo.
Junulo, nomata Giovanni Guasconti, venis antaŭ tre longe el la pli suda regiono de Italio, por persekuti siajn studojn ĉe la Universitato de Padua. Giovanni, kiu havis nur malmultan provizadon de oraj dukatoj en sia poŝo, prenis loĝejojn en alta kaj tenebra ĉambro de malnova konstruaĵo, kiu aspektis ne neinda por esti la palaco de Padua nobelo, kaj kiu, fakte, montris super sia enirejo la armeajn sigeloj de familio longe formortinta. La juna fremdulo, kiu ne estis malstudita en la granda poemo de sia lando, memoris, ke unu el la prapatroj de ĉi tiu familio, kaj eble okupanto de ĉi tiu propra palaco, estis pentrita fare de Dante kiel partoprenanto de la senmortaj agonioj de lia Infero . Ĉi tiuj rememoradoj kaj asocioj, kune kun la tendenco esti soluleca, naturo por junulo kiu estas por la unua fojo ekstere de sia denaska sfero, kaŭzis ke Giovanni ĝemas forte dum li ĉirkaŭrigardis la dezertan kaj magre meblitan apartamenton.
“Sankta Virgulino, signor!” kriis maljuna Dame Lisabetta, kiu, venkite per la rimarkinda beleco de la ulo, bonkore klopodis doni al la ĉambro loĝeblan aeron, “kia ĝemo estis tio elveni el la koro de juna viro! Ĉu vi trovas ĉi tiun malnovan biendomon sombra? Por la amo de la Ĉielo, do metu vian kapon el la fenestro, kaj vi vidos tiel luman sunbrilon kiel vi forlasis en Napolo. ”
Guasconti faris mekike tion, kion la maljunulino konsilis, sed ne povis konsenti sufiĉe kun ŝi, ke la suno de Paduo estis tiel gaja kiel tiu de suda Italio. Tia ĝi estis, tamen, ke ĝi falis sur ĝardenon sub la fenestro kaj donis siajn nutremajn influojn sur diversajn plantojn, kiuj ŝajnis esti kultivitaj kun superplenumita zorgo.
“Ĉu ĉi tiu ĝardeno apartenas al la domo?” demandis Giovanni.
“Ĉielo malpermesu, signor, krom se ĝi donus pli bonajn herbojn ol ĉiuj, kiuj nun kreskas tie,” respondis maljuna Lisabetta. “Ne; tiu ĝardeno estas kultivita de la propraj manoj de Signor Giacomo Rappaccini, la fama kuracisto, kiu, mi garantias lin, estis priaŭdita ĝis Napolo. Oni diras, ke li distilas ĉi tiujn plantojn en medikamentojn, kiuj estas tiel potencaj kiel ĉarmo. Ofte vi povas vidi la signor doktoro je laboro, kaj eble la signora, lia filino, ankaŭ, kunigas la strangajn florojn, kiuj kreskas en la ĝardeno. ”
La maljunulino nun faris tion, kion ŝi povis por la aspekto de la ĉambro; kaj, rekomendante la junulon al la protekto de la sanktuloj, forprenis ŝin.
Giovanni ankoraŭ ne trovis pli bonan okupacion ol subenrigardi en la ĝardenon sub sia fenestro. De ĝia aspekto, li juĝis ĝin esti unu el tiuj botanikaj ĝardenoj, kiuj estis en Padua pli frue ol en aliaj lokoj en Italio aŭ en la mondo. Aŭ, ne nekredeble, eble unufoje ĝi estis la plaĉeja palaco de luksa familio; ĉar estis la ruino de marmorfonto en la centro, skulptita per malofta arto, sed tiel lamentinde disbatis, ke ĝi neeblis spuri la originalan desegnadon de la kaoso de restantaj fragmentoj. Tamen, la akvo daŭre ŝprucis kaj ekbrilis en la sunradojn tiel gaje kiel ĉiam. Eta gluglema sono supreniris al la fenestro de la junulo kaj faris lin senti kvazaŭ la fonto estis senmorta spirito, kiu kantis sian kanton senĉese kaj sen atentante la sortobatojn ĉirkaŭ ĝi, dum unu jarcento enkorpigis ĝin en marmoro kaj alia disĵetis la pereeman ornamon sur la grundo. Ĉie ĉirkaŭ la baseno, en kiun la akvo mallevis kreskis diversajn plantojn, kiuj ŝajnis postuli abundan provizon de humideco por la nutrado de gigantajn foliojn kaj, en iuj okazoj, floroj belege grandiosaj. Estis unu arbusto aparte, en marmoro en la mezo de lageto, kiu havis superabundon de purpuraj floroj, ĉiu el kiuj havis la brilon kaj riĉecon de gemo; kaj la tuto faris spekaklon tiel pompan, ke ŝajnis sufiĉa por lumigi la ĝardenon, eĉ se ne estus sunbrilo. Ĉiu parto de la grundo estis plena per plantoj kaj herboj, kiuj, se malpli belaj, ankoraŭ elmontris signojn de asiduajn zorgojn, kvazaŭ ĉiuj havis siajn individuajn virtojn, konataj de la scienca menso, kiu ilin nutris. Kelkaj estis enmetitaj en urnoj, riĉaj per malnovaj tranĉaĵoj, kaj aliaj en komunaj ĝardenpotoj; iuj rampis serpent- simile laŭ la tero aŭ grimpis alten, uzante kiajn ajn supriĝorimedojn, kiuj estis disponeblaj al ili. Unu planto tordis sin ĉirkaŭ statuo de Vertumnus, kiu estis tiamaniere tiel vualita kaj kovrita per drapiraĵo de pendanta foliaro, tiel feliĉe aranĝis, ke ĝi povus servi skulptiston por studado.
Kiam Giovanni staris ĉe la fenestro, li aŭdis kraketadon malantaŭ ekrano de folioj, kaj ekkonsciis, ke persono laboras en la ĝardeno. Lia figuro baldaŭ ekaperis en la vido, kaj montriĝis, ke tio estas nenia komuna brakolaboristo, sed alta, malgrasega, kolorpendinta kaj malsan-aspecta viro, vestita per nigrovesto de erudiciulo. Li estis preter la meza periodo de vivo, kun griza hararo, maldika, griza barbo, kaj vizaĝo unuope distingita per intelekto kaj kultivado, sed kiu neniam povus, eĉ en siaj pli junaj tagoj, esprim multan korovarmecon.
Nenio povus superi la fervoron, per kiu ĉi tiu scienca ĝardenisto ekzamenis ĉiun arbuston, kiu kreskis laŭ sia vojo: ŝajnis, ke li rigardas en sian intiman naturon, farante observojn pri ilia krea esenco, kaj malkovrante, kial unu folio kreskis je ĉi tiu formo kaj alia je tio, kaj pro kio tiaj kaj tiaj floroj diferencis inter si je nuanco kaj parfumo. Tamen, malgraŭ ĉi tiu profunda inteligenteco liaflanke, ne estis proksimigo al intimeco inter li mem kaj ĉi tiuj vegetaj ekzistadoj. Kontraŭe, li evitis ilian efektivan tuŝon aŭ la rektan inhaladon de iliaj odoroj per singardeco, kiu impresis Giovanni plej malagrable; ĉar la sintenado de la homo estis tio de homo, kiu iradis inter malignaj influoj, kiel sovaĝaj bestoj aŭ mortaj serpentoj aŭ malvirtaj spiritoj, kiuj, se li permesus al ili unu momenton de permeso, kaŭzus al li iun teruran morton. Estis strange timige al la imago de la junulo vidi ĉi tiun aeron de malsekureco en homo kultivanta ĝardenon, kio estas la plej simpla kaj senkulpa homa laboro, kaj kio estas simila al la ĝojo kaj laboro de la nefalitaj gepatroj de la raso. Ĉu ĉi tiu ĝardeno estis, do, la Edeno de la nuna mondo? Kaj ĉi viro, kun tiela percepto de damaĝo el tio, kion liaj propraj manoj kreskigis, ĉu li estis la Adamo?
La malfidema ĝardenisto, forplukante la mortajn foliojn aŭ stucante la tro-da-superabundan kreskon de la arbustoj, protektis siajn manojn per paro da dikaj gantoj. Nek ĉi tiuj estis lia sola armilo. Kiam, dum liaj iradoj tra la ĝardeno, li venis al la pompa planto, kiu pendigis siajn purpurajn gemojn apud la marmora fonto, li metis specon de masko super sia buŝo kaj nazotruoj, kvazaŭ ĉio tiu beleco kaŝis pli mortigan malicon; sed, trovinte sian taskon ankoraŭ tro danĝera, li retiriĝis, forigis la maskon kaj vokis laŭte, sed en la malforta voĉo de persono sentigita per interna malsano, “Beatrice! Beatrice!”
“Jen mi, mia patro. Kion vi volas?” kriis riĉa kaj juna voĉo el la fenestro de la kontraŭa domo – voĉo tiel riĉa kiel tropika sunsubiro, kaj kiu iĝis, ke Giovanni, kvankam li ne sciis kial, pensas pri profundaj kolortonoj de purpuro aŭ karmezino kaj de parfumoj tre bongustaj. “Ĉu vi estas en la ĝardeno?”
“Jes, Beatrice,” respondis la ĝardenisto, “kaj mi bezonas vian helpon.”
Baldaŭ ekaperis el sub skulpta portalo la figuro de juna knabino, stukita per tiom gustoriĉeco kiom la plej splenda de la floroj, bela kiel la tago, kaj kun ekfloro tiel profunda kaj helega, ke unu plia subtono estus pli tro multe. Ŝi aspektis redunda kun vivo, sano kaj energio; ĉiuj de ĉi tiuj estis ligataj kaj kunpremataj, por tiel diri, kaj gainataj streĉite, je sia lukso, de ŝia virga zono. Tamen la fantazio de Giovanni devas esti kreskinta morbida dum li subenrigardis en la ĝardenon; ĉar la impreso, kiun la ĉarma fremdulino donis al li, estis kvazaŭ ĉi tie estis alia floro, la homa fratino de tiuj vegetalaj fratinoj, same belega kiel ili, pli bela ol la plej riĉa de ili, sed ankoraŭ esti tuŝita nur per ganto, nek esti alproksimiĝinta sen masko. Dum Beatrice malsupreniris la ĝardenan vojon, estis observeble, ke ŝi manipulis kaj inhalis la odoron de kelkaj el la plantoj, kiujn ŝia patro evitis plej laboreme.
“Jen Beatrice,” diris ĉi-lasta, “vidu, kiom da necesaj taskoj bezonas esti farita al nia ĉefa trezoro. Tamen, elafliktita kiel mi estas, mia vivo eble pagus la punon proksimiĝi al ĝi tiel proksime kiel cirkonstancoj postulas. Ekde nun, mi timas, ĉi tiu planto devas esti konsignita al via sola flego. ”
“Kaj ĝoje mi efektivigos ĝin,” kriis denove la riĉaj tonoj de la junulino, dum ŝi kliniĝis al la superba planto kaj malfermis ŝiajn brakojn kvazaŭ brakumi ĝin. “Jes, mia fratino, mia imponeco, estos la tasko de Beatrino nutri kaj servi vin, kaj vi rekompencos ŝin per viaj kisoj kaj parfumita spiro, kiu al ŝi estas kiel spiro de vivo.”
Tiam, kun la tuta tenereco laŭ sia maniero, kiu estis esprimita en siaj vortoj, ŝi okupis sin per tielaj priatencoj, kiujn la planto ŝajnis postuli; kaj Giovanni, ĉe lia alta fenestro, frotis siajn okulojn kaj preskaŭ dubis, ĉu ĝi estas knabino, kiu flegas sian favoratan floron, aŭ unu fratino plenumas la korinklinodevojn al alia. La sceno baldaŭ finiĝis. Ĉu Dr. Rappaccini finis sian laboron en la ĝardeno, aŭ ĉŭ lia vigla okulo kaptis la vizaĝon de la fremdulo, li nun prenis la brakon de sia filino kaj retiriĝis. Nokto jam proksimiĝis; subpremaj elspiradoj ŝajnis elveni el la plantoj kaj ŝteliri supren preter la malferma fenestro; kaj Giovanni, fermante la kradon, iris al sia sofo kaj sonĝis pri riĉa floro kaj belega knabino. Floro kaj junulino estis malsamaj, kaj tamen samaj, kaj plenaj de iu stranga danĝero en ajna formo.
Sed estas influo en la lumo de mateno, kiu inklinas korekti ajnajn erarojn de fantazio aŭ eĉ juĝeco, ni eble faris dum la malkresko de la suno, aŭ inter la ombroj de la nokto, aŭ en la malpli sana brilanta lunajxo. La unua movado de Giovanni, ekde dormo, estis malfermegi la fenestron kaj rigardi en la ĝardenon, kiun liaj sonĝoj faris tiom fekunda pro misteroj. Li estis surprizata kaj iom hontata trovi, kia reala kaj fakta ĝi estis, en la unuaj radioj de la suno, kiuj orumis la rosojn, kiuj pendis sur folio kaj floro, kaj dum donante pli brilantan belecon al ĉiu malofta floro, alportis ĉion en la limojn de ordinara sperto. La junulo ĝojis, ke, en la koro de la senfrukta urbo, li havis la privilegion preterrigardi ĉi tiun lokon de bela kaj luksa vegetaĵaro. Ĝi servus, li diris al si, kiel simbola lingvo por teni lin en komuneco kun Naturo. Nek la malsana kaj pensa D-ro Giacomo Rappaccini, ĝi estas vera, nek lia brila filino, nun videblis; tiel Giovanni ne povis determini kiom da unuopaĵo, kiun li atribuis al ambaŭ, estis ŝuldata al iliaj propraj kvalitoj kaj kiom multe al lia miraklofaranta fantazio; sed li inklinis preni plej racian opinion pri la tuta afero.
Dum la tago li vizitis al Signor Pietro Baglioni, profesoro pri medicino en la universitato, kuracisto de eminenta reputacio al kiu Giovanni alportis leteron de enkonduko. La instruisto estis maljunulo, ŝajne de afabla naturo kaj kutimoj, kiuj preskaŭ povus esti nomataj gajaj. Li tenis la junulon por la vespermanĝo, kaj faris sin tre agrabla per la libereco kaj vivmezuro de sia konversacio, precipe kiam varmiĝinta per flakono aŭ du da toscana vino. Giovanni, havante la koncepton, ke homoj de scienco, loĝantoj de la sama urbo, devas esti familiaraj inter si, prenis ŝancon mencii la nomon de D-ro. Rappaccini. Sed la profesoro ne respondis kun tiom da koreco kiel li antaŭvidis.
“Malkonvene estus por instruisto pri la dia arto de medicino”, diris la Profesoro Pietro Baglioni, respondante al demando de Giovanni, “prisilenti la meritan kaj konsiderindan laŭdon de kuracisto tiom eminente kvalifikita kiel Rappaccini, sed aliflanke, mi respondus ĝin kontraŭ mia konscienco se mi permesus al vi, merita junulo kiel vi, Signor Giovanni, la filo de antikva amiko, absorbi erarajn ideojn respektante homon, kiu eble sukcesos teni estonte vian vivon kaj morton en siaj manoj. La vero estas, ke nia kultinda D-ro. Rappaccini havas tiom da scienco kiel iu ajn membro de la fakultato – kun eble unu sola escepto – en Paduo aŭ en tuta Italio, sed estas iuj gravegaj kontraŭaĵoj al lia profesia karaktero.”
“Kaj kio ili estas?” demandis la junulo.
“Ĉu mia amiko Giovanni havas iun malsanon de korpo aŭ koro, ke li estas tiel scivolema pri kuracistoj?” diris la instruisto kun rideto. “Sed rilate al Rappaccini, oni diras pri li – kaj mi, kiu bone konas la viron, povas respondi por ĝia vero – ke li zorgas senfine pli pri scienco ol pri homaro. Liaj pacientoj interesas lin nur kiel studobjektoj por iu nova eksperimento. Li oferdonus homan vivon, sian propran inter la resto, aŭ ion ajn plej kara al li, pro aldonado tiom da grajno da sinardo-semo al la granda amaso de sia akumulata scio “.
“Mi opinias, ke li estas ja terura viro,” rimarkis Guasconti, mense memorante la malvarman kaj simple intelektan aspekton de Rappaccini. “Kaj tamen, honorinda profesoro, ĉu ne estas nobla spirito? Ĉu estas multaj homoj kapablaj de tiel spirita amon de scienco?”
“Dio malpermesu,” respondis la profesoro, iomete kolereme; “almenaŭ, krom se ili konsideras pli sanan koncernojn pri la resaniga arto ol tiujn adoptitajn de Rappaccini. Estas lia teorio, ke ĉiuj kuracaj virtoj konsistas el tiuj substancoj, kiujn ni nomas vegetalaj venenoj. Tiojn ĉi li kultivas per siaj propraj manoj kaj laŭdire li eĉ produktis novajn variojn de veneno, pli terure malutilegaj ol Naturo. Sen la helpo de ĉi tiu lerninto, kiu povus iam plagi la mondon tiel. Ke la signor doktoro malpli malbonas ol oni atendus per tiaj danĝeraj substancoj, estas nedisputebla. Okaze, oni devas koncedi, li efektivigis aŭ ŝajnis efektivigi mirindan resanigon; sed por diri al vi mia privatan menson, sinjoro Giovanni, li ricevu malmultan krediton por tiaj okazoj de sukceso – ili verŝajne estas la laboro de hazardo, – tamen li respondecu pri siaj misfunkciadoj, kiuj povas juste konsideritaj sian propran verkon. ”
La junulo eble eblus prenita la opiniojn de Baglioni kun multaj kernetoj da indulgo, se li sciis, ke ekzistas profesia militado de longa daŭro inter li kaj D-ro Rappaccini, en kiu ĉi tiu lasta ĝenerale estis konsiderata esti gajnita la avantaĝon. Se la leganto klinas sin juĝi por si mem, ni aludas lin al iuj nigraj-literoj traktatoj sur ambaŭ flankoj, konservitaj en la medicina fako de la Universitato de Padua.
“Mi ne scias, plej lernita profesoro,” respondis Giovanni, post mediti pri tio, kio estis dirita pri ekskluziva fervoro de Rappaccini por scienco, – “Mi ne scias, kiom ĉi tiu kuracisto amas sian arton, sed certe estas unu aĵo pli kara al li. Li havas filinon.
“Aĥa!” kriis la profesoro, kun rido. “Do nun la sekreto de nia amiko Giovanni estas senmaskigita. Vi ja aŭdis pri ĉi tiu filino, pri kiu ĉiuj junuloj en Padua estas enamiĝintaj, kvankam ne duono de dekduo iam havis la bonan fortunon vidi sian vizaĝon. Mi scias malmulte pri la Signora Beatrice escepte de la laŭdiro, ke Rappaccini profunde instruis ŝin en sia scienco, kaj ke, juna kaj belega kiel famo raportas, ke ŝi estas, ŝi jam estas kvalifikita plenigi la seĝon de profesoro. Ebloe ŝia patro destinas ŝin por mia! Aliaj absurdaj famoj ekzistas, ne valoras priparoli aŭ aŭskulti. Do nun, Signor Giovanni, trinku vian glason da vino. ”
Guasconti revenis al siaj loĝejoj iomete varmigita pro la vino, kiun li glutegis, kaj kiu kaŭzis sian cerbon naĝi je strangaj fantazioj en referenco al D-ro Rappaccini kaj la belega Beatrice. Survoje, pasante floriston, li aĉetis freŝan florobukedon.
Suprenirante sian ĉambron, li sidiĝis sin proksime de la fenestro, sed sub la ombro ĵetita de la profundo de la muro, tiel ke li povis subenrigardi en la ĝardenon kun malgranda risko esti malkovrita. Ĉio sub lia okulo estis soleco. La strangaj plantoj sunumis en la sunbrilo, kaj nun kaj poste kapjesis sin reciproke, kvazaŭ agnoskante simpation kaj parencon. En la mezo, apud la frakasita fonto, kreskis la imponega arbusto, kun siaj purpuraj gemoj sinkolektantaj ĉie; ili inkandeskis en la aero kaj glimis reen el la profundoj de la naĝejo, kiuj ŝajnis do superflui kun kolorata radilumo de la riĉa respegulliĝo, kiu estis saturita en ĝi. Unue, kiel ni diris, la ĝardeno estis soleco. Baldaŭ tamen – kiel Giovanni duoble esperis, duone timis, estus la kazo, – figuro aperis sub la antikva skulptita portalo, kaj malsupreniris inter la vicoj de plantoj, inhalante iliajn diversajn parfumojn kvazaŭ ŝi estis unu el tiuj estuloj de malnova klasika fablo, kiu vivis per dolĉaj odoroj. Denove vidante Beatrice, la junulo eĉ estis duonsvenigita percepti kiom ŝia beleco superis sian memoron pri ĝi; tiel brila, tiel vivanta, estis ĝia karaktero, ke ŝi brilis inter la suna lumo, kaj, kiel Giovanni flustris al si, pozitive lumigis la pli ombrajn intervalojn de la ĝardena vojo. Ŝia vizaĝo estante nun pli malkaŝita ol en la antaŭa okazo, li estis batita de ĝia esprimo de simpleco kaj dolĉeco, – kvalitoj, kiuj ne eniris en lian ideon pri ŝia karaktero, kaj kiu igis lin demandi sin denove kiel morteman ŝi povus esti. Nek denove li malsukcesis rimarki, aŭ imagi, analogion inter la belega knabino kaj la rava arbusto, kiu pendigis ĝian gemosimilan floraron super la fonto, — simileco kiun Beatrico ŝajnis esti indulginta fantastan humuron plifortigi, ambaŭ laŭ la aranĝo de sia vesto kaj la elekto de ĝiaj koloronuancoj.
Alproksimiĝinte al la arbusto, ŝi malfermegis siajn brakojn, kiel kun pasia ardoro, kaj tiris ĝiajn branĉojn en intiman brakumon – tiel intima, ke ŝiaj trajtoj estis kaŝataj en ĝia folia brusto kaj ĝiaj glistantaj ringetoj tute kunplektitaj kun la floroj.
“Donu al mi vian spiron, mia fratino,” kriis Beatrico; “ĉar mi estas senforta kun komuna aero. Kaj donu al mi ĉi tiun floreon mian, kiun mi disigas kun pli delikataj fingroj for de la tigo kaj metu ĝin proksime apud mia koro”.
Kun ĉi tiuj vortoj la bela filino de Rappaccini disŝiris unu el la plej riĉaj floroj de la arbusto, kaj estis ekfiksonta ĝin sur ŝian sinon. Sed nun, krom se la glutoj de vino de Giovanni malklarigis liajn sentojn, okazis unuopa okazaĵo. Malgranda oranĝkolora reptilio, el la lacerta aŭ kameleona specio, hazarde rampis laŭlonge de la vojo, ekzakte ĉe la piedoj de Beatrice. Ŝajnis al Giovanni, – sed, pro la malproksimo de kie li rigardis, li apenaŭ povus vidi ion tian minusklan — ŝajnis al li, tamen, ke falis unu aŭ du gutoj da humideco el la rompita tigo de la floro descendis sur la kapon de la lacerto. Dum sekundeto la reptilio tordis sin perforte, kaj poste kuŝis senmove en la sunbrilo. Beatrice observis ĉi tiun rimarkindan fenomenon kaj faris la krucsignon, malgaje, sed sen surprizo; kaj ŝi ne hezitis ordigi la fatalan floron sur sia sino. Tie ĝi ruĝiĝis kaj preskaŭ eklumetis per la ĝuplena efekto de grandvalora ŝtono, aldonante al ŝia vesto kaj aspekto la unu taŭgan sorĉon, kiun nenio alia en la mondo povus provizi. Sed Giovanni, el la ombro de sia fenestro, kliniĝis antaŭen kaj retiriĝis, kaj murmuris kaj tremis.
“Ĉu mi vekiĝas? Ĉu mi havas miajn sensojn?” diris li al si. “Kio estas ĉi tiu estaĵo? Belega mi nomos ŝin, aŭ neesprimeble terura?”
Beatrino nun vagis senzorge tra la ĝardeno, proksimiĝante sub la fenestro de Giovanni, tiel ke li tuj estis devigita meti sian kapon tute el sia kaŝado por gratigi la intensan kaj dolorajn scivolemon, kiujn ŝi ekscitis. En ĉi tiu momento venis belega insekto super la ĝardena muro; ĝi eble flankeniĝis tra la urbo, kaj trovis neniujn florojn aŭ verdojn inter tiuj antikvaj ejoj de homoj ĝis la pezaj parfumoj de la arbustoj de D-ro Rappaccini logis ĝin de malproksimo. Sen salti sur la floroj, ĉi tiu flugilata brilo ŝajnis esti allogita de Beatrice, kaj prokrastiĝis en la aero kaj flirtis ĉirkaŭ ŝia kapo. Nu, ĉi tie ne povis esti, ke la okuloj de Giovanni Guasconti trompis lin. Estu kiel eble, li opiniis, ke dum Beatrino rigardis fikse la insekton kun infana plezuro, ĝi malfortiĝis kaj falis ĉe ŝiaj piedoj; ĝiaj brilaj flugiloj tremetis; ĝi estis morta – de neniu kaŭzo, kiun li povis distingi, krom se ĝi estus la atmosfero de ŝia spiro. Denove Beatrice faris la krucsignon kaj ĝemis forte dum ŝi kliniĝis super la morta insekto.
Impulsiva movado de Giovanni tiris ŝiajn okulojn al la fenestro. Tie ŝi vidis la belan kapon de la juna viro – pli ĝuste greka ol itala kapo, kun netaj, regulaj trajtoj, kaj brileto de oro inter liaj bukloj – rigardante sur ŝin kiel estulo, kiu ŝvebis meze de la aero. Apenaŭ sciante, kion li faris, Giovanni subenĵetis la bukedon, kiun li ĝis nun tenis en sia mano.
“Signora,” diris li, “estas puraj kaj sanaj floroj, portu ilin pro Giovanni Guasconti.”
“Dankon, signor,” respondis Beatrice, kun sia riĉa voĉo, kiu eliris kvazaux kvazaŭ ŝpruco de muziko, kaj kun ĝoja esprimo duone infana kaj duone virina. “Mi akceptas vian donacon kaj volis rekompenci ĝin per ĉi tiu precioza purpura floro, sed se mi ĵetos ĝin en la aeron, ĝi ne atingos vin. Do Signor Guasconti nur devas kontentigi sin per mia danko.”
Ŝi levis la bukedon el la tero, kaj poste, kvazaŭ interne hontigita, ke li retiriĝis de sia virgulina rezervo por respondi al saluto de fremdulo, rapide trairis la ĝardenon hejmen. Sed malmultaj kiel la momentoj estis, ŝajnis al Giovanni, kiam ŝi estis malaperinta sub la skulpta portalo, ke lia bela bukedo jam komencis velki en ŝia tenado. Estis senkonsidera penso; ne eblis distingi paliĝintan floron de freŝan ĉe tiom granda distanco.
Dum multaj tagoj post ĉi tiu okazaĵo la junulo evitis la fenestron, kiu enrigardis la ĝardenon de Doktoro Rappaccini, kvazaŭ io malbela kaj monstra estus frakasinta sian vidkapablon, se li estus perfidita ekrigardi. Li konsciis, ke certagrade li enmetis sin en la influon de nekomprenebla potenco per la komunikado, kiun li malfermis kun Beatrice. La plej saĝa kurso estus, se lia koro estis en iu reala danĝero, ĉesi siajn loĝejojn kaj Paduaon senprokraste; la sekvanta pli sagxa, kutimigi sin, laŭeble, al la familiara kaj tagluma vido de Beatrice – tiel kondukante ŝin rigide kaj sisteme ene de la limoj de ordinara sperto. Malplej el ĉiuj, dum evitante ŝian vidaĵon, Giovanni restu tiom proksima al ĉi tiu eksterordinara estaĵo, ke la proksimeco kaj ebleco eĉ de interrilatoj donus specon de substanco kaj realaĵo al la sovaĝaj vagabundoj, kiujn lia imago ekflamis konstante en produktado. Guasconti ne havis profundan koron – aŭ, ĉiaokaze, ĝiaj profundoj ne elprovita nun; sed li havis rapidan imagon kaj ardan sudan temperamenton, kiu leviĝis ĉiun momenton al pli alta febra nivelo. Ĉu Beatrice posedis aŭ ne posedis tiujn terurajn atributojn, tiu fatala spiro, la afineco kun tiuj tiel belaj kaj mortigaj floroj, kiu estis montrata per tio, kion Giovanni spektis, ŝi almenaŭ enmetis furiozan kaj subtilan venenon en lian sistemon. Ne estis amo, kvankam ŝia riĉa beleco estis frenezeco al li; nek hororo, eĉ dum li imagis, ke ŝia spirit estis penetrata per la saman pereigan esencon, kiu ŝajnis saturi sian fizikan kadron; sed sovaĝa ido de kaj amo kaj teruro, kiu havis ambaŭ de la gepatroj en ĝi, kaj bruligis kiel unu kaj tremis kiel la alia. Giovanni ne sciis, kion timi; ankoraŭ malpli li sciis, kion sopiri; tamen sopiro kaj timo konservis konstantan militon en lia brusto, alternante venkante unu la alian kaj komencante renovigi la konkurson. Benita estas ĉiuj simplaj emocioj, ĉu ili estas malhelaj aŭ helaj! Ĝi estas la acerba intermikso de la du, kiuj produktas la lumigantan ekbrilon de la inferaj regionoj.
Kelkfoje li penis kvietigi la febron de sia spirito per rapida piediro tra la stratoj de Padua aŭ preter ĝiaj pordegoj; liaj paŝoj sinkronigis sin kun la pulsado de lia cerbo, tiel ke la promenado kapablis akceli sin ĝis raso. Unu tagon li trovis sin arestita; lia brako estis kaptita per dikkorpa eminentulo, kiu reeniris kiam li rekoni la junan viron kaj multe elspezis spiron dum li atingas lin.
“Signor Giovanni! Restu, mia juna amiko!” kriis li. “Ĉu vi forgesis min? Tio eble estus la situacio, se mi tiel multe aliiĝis kiel vi mem.”
Ĝi estis Baglioni, kiun Giovanni evitis ekde ilia unua renkontiĝo, pro dubo, ke la sagxeco de la profesoro traserĉus tre profunde en liajn sekretojn. Provante rekuperi sin, li fiksrigardis sovaĝe el sia interna mondo en la eksteran kaj parolis kiel homo en sonĝo.
“Jes, mi estas Giovanni Guasconti. Vi estas profesoro Pietro Baglioni. Nun lasu min pasi!”
“Ankoraŭ ne, ankoraŭ ne, Signor Giovanni Guasconti,” diris la profesoro, ridetante, sed samtempe inspektante la junulon per serioza ekrigardo. “Kion! Ĉu mi kreskis flank-al-flanke kun via patro? kaj lia filo pasos min kiel fremdulo en ĉi tiuj malnovaj stratoj de Padua?” Staru senmove, Signor Giovanni, ĉar ni devas interŝanĝi vorton aŭ du antaŭ ol ni malkuniĝas. ”
“Rapide, do, plej honorinda profesoro, rapide,” diris Giovanni, kun febreca senpacienco. “Ĉu via adoradulo ne vidas, ke mi rapidas?”
Nun, dum li parolis, venis viro en nigra vestaro laŭ la strato, kliniĝante kaj movante senforte kiel homo je malbona sano. Lia tuta vizaĝo havis plej malsanecan kaj palan tonon, sed tamen estis tiel penetrata per esprimo de enpenetra kaj aktiva intelekto, ke eble observanto facile ignorus la simplajn fizikajn atributojn kaj vidus nur ĉi tiun mirindan energion. Dum li preterpasis, ĉi tiu persono interŝanĝis malvarman kaj malproksiman saluton kun Baglioni, sed fiksis siajn okulojn al Giovanni kun intenco, ke ŝajnis eltiri kion ajn, tio estis en li, kiu estas rimarkinda. Tamen, estis stranga trankvileco en la rigardo, kvazaŭ ĝi havis spekulativan, ne homan intereson, en la junulo.
“Estas D-ro Rappaccini!” flustris la profesoro, kiam la fremdulo preterpasis. “Ĉu li iam antaŭe vidis vian vizaĝon?”
“Ne ke mi scias,” respondis Giovanni, alarmata pro la nomo.
“Li vidis vin! Li devis vidi vin!” diris Baglioni rapide. “Por iu celo aŭ alia, ĉi tiu viro de scienco studas pri vi. Mi scias tiun mienon lian! Ĝi estas la sama, kiu malvarme prilumas lian vizaĝon dum li kliniĝas super birdo, muso, aŭ papilio, kiu, laŭ iu eksperimento, li mortigis per la parfumo de floro, mieno tiom profunda tiel Naturo mem, sed sen la varmo de amo de Naturo. Signor Giovanni, mi vetos mian vivon sur ĝi, vi estas la temo de unu el ekperimentoj de Rappaccini! ”
“Ĉu vi igos, ke mi estas malsagxulo?” kriis Giovanni, pasie. “Tio, signor profesoro, estis kontraŭa eksperimento.”
“Pacienco! Pacienco!” respondis la stoika profesoro. “Mi diras al vi, mia kompatinda Giovanni, ke Rappaccini havas sciencan intereson pri vi. Vi falis en timindajn manojn! Kaj la Signora Beatrice, – kian parton ŝi agas en ĉi tiu mistero?”
Sed Guasconti, trovinte la persistecon de Baglioni netolerebla, nun forkuris, kaj estis malproksime antaŭ ol la profesoro denove povis kaptis lian brakon. Li atente rigardis la junulon kaj skuis sian kapon.
“Ĉi tio ne devas esti,” diris Baglioni al si. “La junulo estas la filo de mia malnova amiko, kaj li ne suferos ian damaĝon, pri kiu la sekretoj de medicina scienco povas savi lin. Krome, ĝi estas tro netolerebla impertinenco al Rappaccini, tiel kapti la knabon el miaj propraj manoj, kiel mi povas diri, kaj uzu lin por siaj infernaj eksperimentoj. Ĉi tiu filino lia! Ĝi estos rigardata. Eble, plej lernita Rappaccini, mi vanigos vin, kie vi apenaŭ sonĝas! ”
Dume Giovanni sekvis ĉirkaŭiran vojon kaj fine trovis sin ĉe la pordo de sia loĝejo. Dum li transiris la sojlon, li estis renkontata per la maljuna Lisabetta, kiu ridetaĉis kaj ridetis, kaj evidente deziris allogi lian atenton; vane, tamen, ĉar la bolemado de liaj sentoj momente subsidis en malvarman kaj teda vakueco. Li turnis la okulojn tute al la velkinta vizaĝo, kiu penis faldi sin esti rideto, sed ŝajnis, ke li ne vidis ĝi. La malnova damo, do, metis sian ektenon sur lian mantelon.
“Signor! Signor!” flustris ŝi, ankoraŭ ridetante laŭ la tuta larĝo de ŝia vizaĝo, tiel ke ĝi aspektis ne malsimile al groteska tranĉaĵo en ligno, mallumigita de jarcentoj. “Aŭskultu, signor! Estas privata enirejo en la ĝardenon!”.
“Kion vi diras?” kriegis Giovanni, rapide turnante sin, kvazaŭ inanimata aĵo ekiĝus febra vivo. “Privata enirejo en la ĝardenon de D-ro Rappaccini?”
” Ŝŝ! ŝŝ! Ne tiel laŭte!” flustris Lisabetta, metante sian manon sur lian buŝon. “Jes, en la ĝardenon de la honorinda kuracisto, kie vi povas vidi sian tutan beletan arbustaron. Multaj junuloj en Paduo donacus oron esti enlasita inter tiuj floroj.”
Giovanni metis oran pecon en ŝian manon.
“Montru al mi la vojon,” diris li.
Konjekto, kredeble ekscitita per lia konversacio kun Baglioni, transiris sian menson, ke ĉi tiu interpozicio de maljuna Lisabetta eble povus esti ligita kun la intrigo, kia ajn estis ĝia naturo, en kiu la profesoro ŝajnis supozi, ke D-ro Rappaccini estis enmiksanta lin. Sed tia suspekto, kvankam ĝi ĝenis Giovanni, estis neadekvata deteni lin. Tuj kiam li konsciis la eblecon proksimiĝi al Beatrice, ŝajnis absoluta neceso de lia ekzisto fari tion. Ne gravis ĉu ŝi estis anĝelo aŭ demono; li estis nerevokebla ene de ŝia sfero, kaj devas obei la leĝon, kiu antaŭenpuŝis lin, en ĉiam-malpliiĝantaj cirkloj, al rezulto, kiun li ne provis antaŭdiri; kaj tamen, estante strange diri, estis al li subita dubo, ĉu ĉi tiu intensa intereso sur lia parto ne estis iluzia; ĉu ĝi estis vere tiel profunda kaj pozitiva kiel por pravigi lin nun enŝovante sin en nekalkuleblan pozicion; ĉu ĝi ne estis nur la fantazio de la cerbo de junulo, nur iomete aŭ ne tute ligita al lia koro.
Li paŭzis, hezitis, ĉirkaŭturnis sin duone, sed denove daŭris. Lia sekigita gvidilino kondukis lin laŭ kelkaj obskuraj paŝoj, kaj fine malfermis pordon, per kiu, kiam ĝi estis malfermata, venis la vido kaj sono de susurantaj folioj, kun la rompita sunbrilo briletanta inter ili. Giovanni paŝis antaŭen, kaj, devigante sin tra la englutiĝo de arbusto, kiu ĉirkaŭvindis siajn tendrilojn super la kaŝita enirejo, staris sub sia propra fenestro en la malferma areo de la ĝardeno de D-ro Rappaccini.
Kiom ofte estas la kazo, ke kiam neebloj okazis kaj la sonĝoj kondensis sian nebuletan substancon en tangeblajn realaĵojn, ni trovas nin trankvilaj, kaj eĉ malvarme mem-posedataj, inter cirkonstancoj, kiujn ĝi estus deliro de ĝojo aŭ agonio antaŭvidi! Sorto ravas malfaciligi nin tiel. Pasio elektos sian propran tempon rapidiĝi sur la scenon, kaj malvigle restadas kiam taŭga ŝanĝo de okazaĵoj ŝajnus alvoki sian vidiĝon. Tiel nun estis kun Giovanni. Tage post tago liaj pulsoj palpitis per febra sango je la neprobabla ideo de intervjuo kun Beatrice, kaj de stariĝo kun ŝi, vizaĝe al la vizaĝo, en ĉi tiu preciza ĝardeno, sentante la varmon en la Orienta sunbrilo de sia beleco, kaj elprenante de ŝia plena rigardo la misteron, kiun li supozis estas la enigmo de sia propra ekzisto. Sed nun estis unuopa kaj malĝusttempa egaleco ene de sia brusto. Li ĉirkaŭekrigardis la ĝardenon por malkovri ĉu Beatrice aŭ ŝia patro ĉeestis, kaj, perceptante, ke li estas sola, komencis kritikan observon de la plantoj.
La aspekto de unu kaj ĉiuj ili malkontentigis lin; ilia beleco ŝajnis feroca, pasia kaj eĉ nenatura. Apenaŭ estis unu arbusto, kiun vaganto, preterpasante tra arbaro, ne estus konsternita trovi kreskantan sovagxan kvazaŭ netergloba vizaĝo gapis al li el la veprejo. Kelkaj ankaŭ ŝokus delikatan instinkton per apero de artefariteco, indikante, ke estis tiela kombinaĵo kaj, kiel ĝi estis, sangadulto de diversaj legomaj specioj, ke la produktado ne plu estis la farado de Dio, sed la monstraj idoj de homaj depravata fantazio, brilanta kun nur peka mokado de beleco. Ili verŝajne estis rezulto de eksperimento, kiu en unu aŭ du kazoj sukcesis miksi plantojn individue ĉarmaj fariĝi kombinaĵo, kiu posedis la dubindan kaj minacan karakteron, kiu distingis la tutan kreskiĝon de la ĝardeno. Koncize, Giovanni rekonis, nur du aŭ tri plantojn en la kolekto, kaj tiujn, kiujn li bone sciis esti venenaj. Dum okupata per ĉi tiuj enpensiĝoj li aŭdis la rubon de silka vesto, kaj, turninte sin, ekvidis, ke Beatrino eliras sub la skulptitan portalon.
Giovanni ne konsideris kun si, kio devus esti lia deportado; ĉu li senkulpiĝu pri sia entruzio en la ĝardenon, aŭ supozas, ke li estas tie kun la reciproka intereso almenaŭ, se ne de la deziro, de D-ro Rappaccini aŭ lia filino; sed la maniero de Beatrice trankviligis lin, kvankam lasis lin ankoraŭ dubplena pri rimedo, per kiu li envenis. Ŝi venis delikate laŭ la vojo kaj renkontis lin proksime de la rompita fonto. Estis surprizo en ŝia vizaĝo, sed brilata per simpla kaj bonvola esprimo de plezuro.
“Vi estas kompetentulo pri floroj, signor,” diris Beatrice, kun rideto, aludante al la bukedo, kiun li ĵetis al ŝi de la fenestro. “Ne mirindaĵo, do, se la vido de la malofta kolekto de mia patro tentis vin al pli proksima vido. Se li estus ĉi tie, li povus rakonti al vi multajn strangajn kaj interesajn faktojn pri la naturo kaj kutimoj de ĉi tiuj arbustoj; ĉar li pasigis vivodaŭron en tiaj studoj, kaj ĉi tiu ĝardeno estas lia mondo. ”
“Kaj vi, sinjorino,” observis Giovanni, “se la renomo diras veron, – vi same estas profunde lerteca je la virtojn indikitajn per ĉi tiuj riĉaj floroj kaj ĉi tiuj pikaj parfumoj. Se vi akceptus esti mia instruistino, mi estos pli kapabla erudiciulo ol se li estus instruita per Signor Rappaccini mem. ”
“Ĉu estas tiaj senfaraj onidiroj?” demandis Beatrice, kun la muziko de agrabla rido. “Ĉu homoj diras, ke mi estas kapabla en la scienco de la plantoj de mia patro? Kia moko estas! Ne; kvankam mi kreskis inter ĉi tiuj floroj, mi ne plu scias ilin ol iliajn tonojn kaj parfumon, kaj foje mi volus plezure liberigi min eĉ de tiu malgranda scio. Estas multaj floroj ĉi tie, kaj tiuj, kiuj ne estas malpli brilaj, ŝokas kaj ofendas min kiam ili renkontas mian okulon. Sed bonvolu, signor, ne kredu ĉi tiujn fabelojn pri mia scienco. Kredu nenion pri mi krom tio, kion vi vidas per viaj propraj okuloj. ”
“Kaj ĉu mi devas kredi ĉion, kion mi vidis per miaj propraj okuloj?” demandis Giovanni, trafe, dum la rememoro de antaŭaj scenoj igis lin ŝrumpi. “Ne, signora, vi postulas tro malmulte de mi. Petu, ke mi kredu nenion krom tio, kion venas el viaj propraj lipoj”.
Ŝajnas, ke Beatrino komprenis lin. Venis profunda ruĝiĝo al ŝia vango; sed ŝi vidis plene en la okulojn de Giovanni, kaj respondis al lia vidado de maltrankvila suspekto kun reĝina orgojlo.
“Mi tiel petas vin, signor,” ŝi respondis. “Forgesu ĉion, kion vi opiniis pri mi. Se vera al la eksteraj sentoj, ĝi tamen povas esti falsa en ĝia esenco; sed la vortoj el la lipoj de Beatrice Rappaccini estas veraj el la profundoj de la koro ekstere. Tiujn vi povas kredi.”
Fervoro ardis en sia tuta aspekto kaj brilis sur la konsciencon de Giovanni kiel la lumo de la vereco mem; sed dum ŝi parolis, estis odoro en la atmosfero ĉirkaŭ ŝi, riĉa kaj ĉarmega, kvankam efemera, tamen, kiun la junulo, pro nedifininda sindetenemo, apenaŭ kuraĝis entiri siajn pulmojn. Eble estas la odoro de la floroj. Ĉu ĝi povus esti la spiro de Beatrice, kiu tiel balzamis ŝiajn vortojn kun stranga riĉeco, kvazaŭ per saturante ilin en ŝia koro? Malfortaĵo pasis kiel ombro super Giovanni kaj forkuretis; li ŝajnis fiksrigardi tra la okulojn de bela knabino en ŝian travideblan animon, kaj sentis ne pliajn dubon aŭ timon.
La tinktureto de pasio, kiu koloris la afekto de Beatrice, malaperis; ŝi fariĝis gaja, kaj ŝajnis ekhavi puran ĝojon el sia komuneco kun la junulo, ne kontraste kun tio, kio la knabino de soleca insulo eble sentus interparolante kun vojaĝanto de la civilizita mondo. Evidente ŝia sperto de vivo estis limigita ene de la limoj de tiu ĝardeno. Ŝi parolis nun pri aferoj tiel simplaj kiel la taglumo aŭ someraj nuboj, kaj nun demandis demandojn en referenco al la urbo, aŭ la malproksima hejmo de Giovanni, liaj amikoj, lia patrino, kaj liaj fratinoj — demandoj indikantaj tian izolon kaj tian mankon de konatiĝo kun modoj kaj formoj, ke Giovanni alrespondis kvazaŭ al infano. Ŝia spirito elŝpucis antaŭ li kiel freŝa rojo, kiu ĵus vidis sian unuan ekvidon de sunlumo kaj pripensis pri la reflektoj de tero kaj ĉielo, kiuj estis enĵetitaj en ĝian sinon. Ankaŭ venis pensoj el profunda fonto kaj fantazioj de gema brileco, kvazaŭ diamantoj kaj rubioj ekbruliĝis supren inter la bobeloj de la fonto. Iafoje ekbrilis sur la menso de la juna sento de miro, ke li marŝu flank-al-flanke kun la estulo, kiu tiel agis je sia imago, kiun li idealigis per tiaj teruraj tonoj, en kiuj li atestis absolute tiajn demonstracioj de teruraj atributoj – ke li konversaciu kun Beatrice kiel frato, kaj trovu ŝin tiel homa kaj tiel virgulin-simila. Sed tiaj interkonsiliĝoj estis nur momentemaj; la efekto de ŝia karaktero estis tro reala, por ke ĝi ne fariĝu familiara tuj.
En ĉi tiu libera konversacio ili vagis tra la ĝardeno, kaj nun, post multaj turnoj inter ĝiaj avenuoj, venis al la frakasita fonto, apud kiu kreskis la majesta arbusto, kun ĝia trezorejo de brilaj floroj. Odoro estis disvastiĝanta el ĝi, kiun Giovanni rekonis kiel identa al tio, kion li atribuis al la spiro de Beatrice, sed nekompareble pli potenca. Kiam ŝiaj okuloj falis sur ĝin, Giovanni vidis, ke ŝi premis sian manon al sia sino, kvazaŭ ŝia koro palpitis subite kaj dolore.
“Por la unua fojo en mia vivo,” murmuris ŝi, alparolante la arbuston, “mi forgesis vin.”
“Mi memoras, signora,” diris Giovanni, “ke iam vi promesis rekompenci min per unu el ĉi tiuj vivantaj gemoj por la bukedo, kiun mi havis la feliĉan kuraĝon ĵeteti al viaj piedoj. Permesu al mi nun eltiri ĝin kiel memoro pri ĉi tiu intervjuo. ”
Li paŝis al la arbusto per etendita mano; sed Beatrino impetis antaŭen, eligegante kriĉon, kiu trapasis lian koron kiel ponardo. Ŝi kaptis lian manon kaj tiris ĝin reen per la tuta forto de sia maldika figuro. Giovanni sentis ŝian tuŝon tremantan tra liaj fibroj.
“Ne tuŝu ĝin!” ekkriegis ŝi, per voĉo de agonio. “Ne por via vivo! Estas fatale!”
Tiam, kaŝante ŝian vizaĝon, ŝi fuĝis de li kaj malaperis sub la skulpta portalo. Kiam Giovanni sekvis ŝin per siaj okuloj, li vidis la konsumitan figuron kaj palan inteligentecon de D-ro Rappaccini, kiu estis rigardanta la scenon, li ne sciis kiom longe, en la ombro de la enirejo.
Tuj kiam Guĉonti estis sola en sia ĉambro, la bildo de Beatrice revenis al liaj pasiaj revadoj, investis per la tuta sorĉaĵo, kiu estis amasiginta ĉirkaŭ ĝi ekde lia unua ekvido de ŝi, kaj nun same penetrita per tenera varmo de fraŭlineca virineco . Ŝi estis homa; ŝia naturo estis dotita per ĉiuj mildaj kaj inaj kvalitoj; ŝi estis plej virta esti adorklinita; ŝi estis kapabla, certe, je sia parto, pri la alteco kaj heroeco de amo. Tiuj signoj, kiujn li ĝis nun konsideris kiel provoj de timinda aparttrajto en ŝia fizika kaj morala sistemo, estis aŭ forgesitaj, aŭ per la subtila sofismo de pasio transsendita en oran kronon de sorĉado, igante, ke Beatriz estas la pli admirinda virino ĉar ŝi estis pli unika. Ĉio, kio aspektis malbela, nun estis bela; aŭ, se nekapabla de tia ŝanĝo, ĝi forflugis kaj kaŝis sin inter tiuj senformaj duon-ideoj, kiuj amasigas la malhelan regionon preter la taglumo de nia perfekta konscio. Tiel li pasigis la nokton, kaj ne ekdormis ĝis la tagiĝo komencis veki la dormantajn florojn en la ĝardeno de D-ro Rappaccini, kien la revoj de Giovanni sendube kondukis lin. Supre leviĝis la suno en sia taŭga sezono, kaj, ĵetante siajn trabojn sur la palpebrojn de la junulo, vekis lin dolore. Kiam li estis tre ekscitata, li sentis brulantan kaj pikpikantan agonion en sia mano – en sia dekstra mano – la preciza mano, kiun Beatrino ekprenis en sia propra, kiam li preskaŭ plukis unu el la gemaj floroj. Sur la dorso de tiu mano estis nun purpura presaĵo kvazaŭ de kvar malgrandaj fingroj, kaj la portreto de maldika dikfingro sur lia pojno.
Ho, kiel obstine amo, — aŭ eĉ tiu ruza simileco de amo, kiu disfloras en la imago, sed trafas neniun profundan radikon en la koron, – kiel obstine ĝi tenas sian fidon ĝis la momento venas kiam ĝi estas kondamnita malaperi en maldikan nebulon! Giovanni vindis poŝtukon ĉirkaŭ sia mano kaj demandis al si, kia malicaĵo pikis lin , kaj baldaŭ forgesis sian doloron en revo de Beatrice.
Post la unua intervjuo, dua estis en la neevitebla iro de tio, kion ni nomas sorto. Tria; kvara; kaj kunveno kun Beatrice en la ĝardeno ne plu estis incidento en la ĉiutaga vivo de Giovanni, sed la tuta spaco, en kiu oni eble diras, ke li vivis; ĉar la antaŭvido kaj memoro pri tiu ekstaza horo konsistigis la reston. Ankaŭ ne estis malsame por la filino de Rappaccini. Ŝi ĝisatendis la prezentiĝon de la junulo, kaj flugis al lia flanko kun konfido kiel nekonservata kvazaŭ ili estis ludokunuloj de frua infaneco — kvazaŭ ili estus ankoraŭ tiaj ludokunuloj. Se, per iu ajn neatendita hazardo, li ne malsukcesis veni en la difinita momento, ŝi staris sub la fenestro kaj sendis la riĉan dolĉecon de siaj tonoj por flosi ĉirkaŭ li en lia ĉambro kaj eĥi kaj reverberi tra lia koro: “Giovanni! Giovanni! Kial vi malfruas? Malsupreniru. Kaj malsupren li rapidis en tiun Edenon de venenaj floroj.
Sed, kun ĉio ĉi intima familiareco, ankoraŭ estis rezervo en la konduto de Beatrice, tiel rigide kaj senĉese subtenis, ke la ideo de malobservi ĝin apenaŭ okazis al lia imago. Laŭ ĉiuj konsiderindaj signoj, ili amis; ili rigardis amon kun okuloj, kiuj transdonis la sanktan sekreton de la profundoj de unu animo en la profundon de la alia, kvazaŭ ĝi estus tro sankta flustri laŭ la vojo; Ili eĉ parolis amon en tiuj ŝprucoj de pasio kiam iliaj spiritoj disvastiĝis en elparolita spiro kiel lingvoj de longkaŝita flamo; kaj tamen ne estis tuŝo de lipoj, neniu preno de manoj, nek ia plej malgranda kareso kiel amo pretendas kaj konsekras. Li neniam tuŝis unu el la brilantaj ringetoj de ŝia haro; ŝia vesto – tiel indikita estis la fizika barilo inter ili – neniam estis svingiĝinta kontraŭ li per venteto. En la malmultaj okazoj, kiam Giovanni ŝajnis esti tentata transpaŝi la limon, Beatriano fariĝis tiel malĝoja, tiel severa kaj ankaŭ havis tielan aspekton de dezerta disiĝo, tremetante sin, ke parolita vorto ne estis necesa por forpeli lin. En tiaj momentoj li estis sensentigata je la teruraj suspektoj, kiuj leviĝis, monstrosimile, el la kavernoj de lia koro kaj rigardis lin en la vizaĝon; lia amo fariĝis maldika kaj malforta kiel la matena nebulo, nur liaj duboj havis substancon. Sed kiam la vizaĝo de Beatrice denove ekbrilis post la momenta ombro, ŝi tuj transformiĝis de la mistera, pridubinda estulino, kiun li rigardis kun tiom da raviteco kaj hororo; ŝi nun estis la bela kaj negrandmonda knabino, kiun li kredis, ke lia spirito sciis kun certeco preter ĉia alia scio.
Konsiderinda tempo jam pasis ekde la lasta kunveno de Giovanni kun Baglioni. Unu matenon, tamen, li estis malagrable surprizita per vizito de la profesoro, pri kiu li apenaŭ pripensis dum tutaj semajnoj, kaj volonte forgesus ankoraŭ pli longe. Ĉar li jam longe kapitulacis al penetranta ekscito, li povus toleri neniujn kompanojn krom kondiĉe de ilia perfekta simpatio kun sia nuna sentostato. Tia simpatio ne estis atendata de profesoro Baglioni.
La vizitanto babiladis senzorge dum kelkaj minutoj pri la klaĉoj de la urbo kaj de la universitato, kaj poste alparolis alian temon.
“Mi legis malnovan klasikan aŭtoron lastatempe,” diris li, “kaj mi trovis historion, kiu strange interesis min. Eble vi povas memori ĝin. Ĝi temas pri hinda princo, kiu sendis belan virinon kiel donacon al Aleksandro la Granda. Ŝi estis tiel bela kiel la tagiĝo kaj belega kiel la sunsubiro, sed kio speciale distingis ŝin estis ia riĉa odoro en sia spiro — pli riĉa ol ĝardeno de persaj rozoj. Aleksandro, kiel natura al juna konkeranto, enamiĝis je unua vido al ĉi tiu belega fremdulino; sed certa saĝa kuracisto, kiu hazarde ĉeesti, malkovris teruran sekreton pri ŝi. ”
“Kaj kio estis tio?” demandis Giovanni, turnante siajn okulojn malsupren por eviti tiujn de la instruisto.
“Ke ĉi tiu belega virino,” daŭrigis Baglioni, kun emfazo, “estis nutritaj per venenoj de ŝia naskiĝo dum sia tuta vivo, ĝis ke, ŝia tuta naturo tiel pleniĝis kun ili, ke ŝi mem fariĝis la plej mortiga veneno en ekzisto. Veneno estis ŝia elemento de vivo. Per tiu riĉa parfumo de ŝia spiro, ŝi blovegis la aeron. Ŝia amo estus veneno – ŝia brakumo morto. Ĉu tio ne estas mirinda rakonto? ”
“Infana fablo,” respondis Giovanni, nervoze ekstarante el sia seĝo. “Mi mirigas, kiel via moŝto trovas tempon legi tian sensencaĵon inter viaj gravaj studoj.”
“Parenteze,” diris la profesoro, rigardante maltrankvile ĉirkaŭ si: “kia neordinara aromo estas en via apartamento? Ĉu ĝi estas la parfumo de viaj gantoj? Ĝi estas malforta, sed delica: kaj ankoraŭ, tamen, neniel agrabla. Se mi spirus ĝin longtempe, mi opinias, ke tio farus min malsana. Ĝi similas al la spiro de floro; sed mi vidas neniujn florojn en la ĉambro. ”
“Ne estas,” respondis Giovanni, kiu paliĝis kiam la profesoro parolis; “Mi ankaŭ opinias, ke ne estas aromo krom en la imagado de via moŝto. Odoroj, estante ian elementon kombinitan de la senta kaj spirita, kapablas trompi nin tiel. La rememoro de parfumo, la nura ideo de ĝi, povas facile erariĝi por nuntempa realaĵo. ”
“Jes, sed mia sobra imago ne ofte ludas tiajn ruzaĵojn,” diris Baglioni; “kaj, se mi dezirus ian odoron, ĝi estus tio de ia abomeninda apotekia drogo, per kiu miaj fingroj verŝajne estus saturita. Nia honorinda amiko Rappaccini, kiel mi aŭdis, tintas siajn medikamentojn per odoroj pli riĉaj ol tiuj de Arabio. Sen dubo, same, la bela kaj lernita Signora Beatrice ministrus al siaj pacientoj kun miksaĵoj kiel dolĉa kiel virgulinospiro, sed ve al li, kiu trinketas ilin! ”
La vizaĝo de Giovanni elmontris multajn kontraŭajn emociojn. La tono, en kiu la profesoro aludita al la pura kaj bela filino de Rappaccini estis torturo al lia animo; kaj tamen la intimo de vidpunkto de ŝia karaktero kontraŭa al lia propra, donis instantanean distingon al mil mornaj suspektoj, kiuj nun ridetaĉis al li kiel tiom da demonoj. Sed li strebis forte mildigi ilin kaj respondi al Baglioni kun la perfekta fido de vera amanto.
“Signor Profesoro,” li diris, “vi estis amiko de mia patro; eble ankaŭ vi intencas agi esti amikan parton al lia filo. Mi volonte sentus nenion al vi krom respekto kaj pieco; sed mi petas vin observi , signor, ke ekzistas unu temo pri kiu ni devas ne paroli. Vi ne konas la Signoran Beatrice. Vi ne povas, kalkuli la malĝustecon – la blasfemon, mi eĉ povas diri – ke estas donita al ŝia karaktero per leĝera aŭ vunda vorto. ”
“Giovanni! Mia kompatinda Giovanni!” respondis la profesoro per trankvila esprimo de kompato: “Mi konas ĉi tiu mizeran knabinon multe pli bone ol vi. Vi aŭdos la veron koncerne la veneniston Rappaccini kaj lian venenistinan filinon; ja, tiel venena kiel ŝi estas bela. Aŭskultu; ĉar eĉ se vi uzas perforton sur miajn grizajn harojn, tio ne silentos min. Tiu malnova fablo de la hinda virino fariĝis vero pro la profunda kaj mortiga scienco de Rappaccini kaj en la persono de la bela Beatrice. ”
Giovanni ĝemis kaj kaŝis sian vizaĝon.
“Ŝia patro,” daŭrigis Baglioni, “ne estis bridita pro natura korinklino de la oferado de sia infanino per ĉi tiu terura maniero esti la viktimo de sia freneza fervoro pri science; ĉar, ni faru lin juste, li estas tiel vera homo de scienco kiel iu iam ajn, kiu distilis sian propran koron en distilada aparato. Kio, do, estos via sorto? Preter dubo vi estas elektita esti la materialo de iu nova eksperimento. Eble la rezulto estos morto; eble sorto estos ankoraŭ pli terura. Rappaccini, kun tio, kiun li nomas la intereson de scienco antaŭ siaj okuloj, hezitos je nenio. ”
“Ĝi estas sonĝo,” murmuris Giovanni al si; “certe ĝi estas sonĝo.”
“Sed,” rekomencis la profesoro, “estu gaja, filo de mia amiko. Estas ne tro malfrue por la savo. Eble ni eĉ sukcesos revenigi ĉi tiun mizeran infaninon ene de la limoj de ordinara naturo, el kiu la frenezo de ŝia patro forigis ŝin. Jen ĉi tiu eta arĝenta florejo! Ĝi estis farita per la manoj de la fama Benvenuto Cellini, kaj estas nepre inda esti amdonaco al la plej belega damoo en Italio. Sed ĝiaj enhavoj estas netakseblaj. Unu trinketo de ĉi tiu kontraŭveneno kaŭzus, ke la plej virulentaj venenoj de la Borgioj fariĝus sendanĝeraj. Ne dubu, ke ĝi estos tiel efika kontraŭ tiuj de Rappaccini. Donu la vazon, kaj la raran likvaĵon ene de ĝi, al via Beatrice kaj esperoplene atendi la rezulton. ”
Baglioni metis malgrandan, ekskvizite laboritan arĝentan fiolon sur la tablon kaj foriris, lasante tion, kion li diris produkti ĝian efikon sur la menson de la junulo.
“Ni malhelpos Rappaccini ankoraŭ,” pensis li, subridante al si, kiam li malsupreniris la ŝtuparon; “sed, ni konfesu la veron pri li, li estas mirinda viro — vere mirinda homo ja; fia empiriulo, tamen, en sia aplikado, kaj do ne esti tolerita de tiuj, kiuj respektas la bonajn malnovajn regulojn de la medicina profesio “.
Laŭlonge de la tuta amikeco de Giovanni kun Beatrice, li iamfoje, kiel ni diris, estis hanita per malhelaj konjektoj koncerne ŝian karakteron; tamen tiel plene ŝi kaŭzis, ke li opinias pri ŝi, ke ŝi estas simpla, natura, plej amema, kaj senmalica besto, ke la bildo nun prezentata de profesoro Baglioni aspektis kiel stranga kaj nekredebla kvazaŭ ĝi ne konsentis kun sia propra originala koncepto. Estas vere, ke estis malbelaj rememoroj konektitaj kun liaj unuaj ekvidoj de la belega knabino; li tute ne povis forgesi la bukedon, kiu velkis en ŝia ekteno, kaj la insekton, kiu pereis en la sunplena aero, pro neniu videbla rimedo krom la odoro de sia spiro. Ĉi tiuj eventoj, tamen, dissolvintaj en la pura lumo de ŝia karaktero, jam ne havis la efikecon de faktoj, sed estis agnoskitaj kiel eraraj fantazioj, per kia ajn atesto de la sentoj ili eble ŝajnas esti konfirmitaj. Estas io pli vera kaj pli reala ol tio, kion ni povas vidi per la okuloj kaj tuŝi per la fingron. Pro tiaj pli bonaj provoj Giovanni fondis sian konfidon en Beatrice, kvankam pli ĝuste per la necesa forto de siaj altaj atributoj ol per iu ajn profunda kaj sindona fido al sia parto. Sed nun lia spirito ne povis daŭrigi sin je la alteco, al kiu la frua entuziasmo de pasio laŭdegis ĝin; li subenfalis, rampaĉante inter terglobaj duboj, kaj malpurigis per ĝi la pura blankeco de la bildo de Beatrice. Ne estis, ke li rezignis sin pri ŝi; li nur malkonfidis. Li decidis instigi iun decidan provon kiu devus kontentigi lin, unufoje por ĉiam, ĉu ekzistis tiuj teruraj aparttrajtoj en ŝia fizika naturo, kiu ne povus esti supozata ekzisti sen ia responda monstreco de animo. Liaj okuloj, subenrigardinte malproksimen, eble lin trompis pri la lacerto, la insekto kaj la floroj; sed se li povus atesti, ĉe distanco de kelkaj paŝoj, la subitan velkiĝon de unu freŝa kaj sana floro en la mano de Beatrice, estus spaco por nenia plua demando. Kun ĉi tiu ideo li rapidis al la floristejo kaj aĉetis bukon, kiu ankoraŭ estis kovrita per la matenaj rosogutoj.
Ĝi estis nun la kutima horo por lia ĉiutaga intervjuo kun Beatrice. Antaŭ ol malsuprenirinte en la ĝardenon, Giovanni malsukcesis ne rigardi sian figuron en la spegulo — vanteco esti atendata en bela junulo, tamen, montrante sin ĉe tiu ĝenata kaj febra momento, la signo de certa malprofundeco de sento kaj malsincereco de karaktero. Li ja rigardis, tamen, kaj diris al si, ke liaj trajtoj neniam antaŭe posedis tiel riĉan gracon, nek liaj okuloj tiel vivecon, nek liaj vangoj tiel varman tonon de superabunda vivo.
“Almenaŭ,” pensis li, “ŝia veneno ankoraŭ ne eniris en mian sistemon. Mi ne estasas floron perei en ŝia teno”.
Kun tiu penso li turnis sian okulojn al la bukedo, kiun li neniam iam detenis de sia mano. Ekscito de nedifininda teruro pafis tra sia kadro kiam li perceptas, ke tiuj rosplenaj floroj jam komencis velki; Ili portis la aspekton de aĵoj, kiuj estis freŝaj kaj ĉarmaj hieraŭ. Giovanni fariĝis blanka kiel marmoro, kaj staris senmove antaŭ la spegulo, rigardante sian propran spegulbildon tie, kvazaux li rigardas al reproduktaoĵ de io timega. Li rememoris la rimarkon de Baglioni pri la odoro, kiu ŝajnis penetras tra la ĉambro. Ĝi devis esti la veneno en sia spiro! Poste li ektremis – ektremis al si. Resaniĝante el sia stuporo, li ekrigardis per scivolema okulo araneon, kiu laboris diligente, pendante sian araneaĵon de la antikva kornico de la apartamento, transirante kaj recrossante la artform sistemon de interplektitajn liniojn – la plej vigla kaj aktiva araneo kiu iam ajn pendetis de malnova plafono. Giovanni kliniĝis al la insekto, kaj elsendis profundan, longan spiron. La araneo subite ĉesis labori; la araneaĵo vibris kun tremo devenanta en la korpo de la malgranda metiisto. Denove Giovanni elsendis spiron, pli profundan, pli longan, kaj saturitan per venena sento el sia koro: li ne sciis ĉu li estis malvirta aŭ nur senespera. La araneo faris konvulsan plendosignon per siaj membroj kaj pendis mortinte trans la fenestro.
“Malbenita! Malbenita!” murmuris Giovanni, alparolante sin. “Ĉu vi fariĝis tiom veneniga, ke ĉi tiu mortiga insekto pereas per via spiro?”
Je tiu momento riĉa, dolĉa voĉo suprenflosis el la ĝardeno.
“Giovanni! Giovanni! Estas post la tempo! Kial vi malfruas? Malsupreniru!”
“Jes,” murmuris Giovanni denove. “Ŝi estas la sola estaĵo, kiun mia spiro ne mortigos! Ĉu eble!”
Li rapidis malsupren, kaj tuj estis staranta antaŭ la brilaj kaj amantaj okuloj de Beatrice. Antaŭ momento lia kolero kaj malespero estis tiel fervora, ke li eble deziris nenion tiom multe ol velkigi ŝin per ekrigardo; sed kun ŝia reala ĉeesto tie venis influoj, kiuj havis tro realan ekziston por esti tuj forskuita: memoroj pri la delikata kaj beniga potenco de ŝia ina naturo, kiu tiom ofte envolvis lin en religia trankvilo; memoradoj de multaj sanktaj kaj pasiaj elŝpruriĝoj de ŝia koro, kiam la pura fonto estis malhermetikiĝinta de ĝiaj profundoj kaj estis aperita en sia travidebleco al lia mensa okulo; rememoroj, kiuj, se Giovanni sciis kiel taksi ilin, certigus lin, ke ĉio ĉi tiu malbela mistero estis nur terglora iluzio, kaj ke, kia ajn brumo de malvirto eble ŝajnas esti kolektita super ŝi, la vera Beatrice estis ĉiela anĝelo. Nekapabla, kiel li estis pri tiel alta fido, ankoraŭ ŝia ĉeesto tute ne perdis sian magion. La kolero de Giovanni estis subpremita en aspekton de melankolia indiferentoestis . Beatrice, kun rapida spirita sento, tuj sentis, estis golfo de nigreco inter ili, kiun nek li povis nek ŝi povas pasi. Ili marŝis kune, malgajaj kaj silentaj, kaj venis tiel al la marmora fonto kaj al ĝia akvobaseno sur la tero, meze de kiu kreskis la arbusto, kiu akuŝis gemosimilajn floraĵojn. Giovanni ektimis pro la fervora ĝuado – la apetito, kiel ĝi estis – kun kiu li trovis sin inhalante la odoron de la floroj.
“Beatrice,” li demandis abrupte, “de kie venis ĉi tiu arbusto?”
“Mia patro kreis ĝin,” respondis ŝi, kun simpleco.
“Kreis ĝin! Kreis ĝin!” ripetis Giovanni. “Kion vi signifas, Beatrice?”
“Li estas viro timoplene konatigita kun la sekretoj de Naturo,” respondis Beatrice; “Kaj, je la horo, kiam mi unue ekspiradis, ĉi tiu planto eliris el la grundo, la ido de lia scienco, pri lia intelekto, kvankam mi estis nur lia surtera infano. Ne alproksimiĝu!” daŭrigis ŝi, observante timoplene, ke Giovanni proksimiĝis al la arbusto. “Ĝi havas kvalitojn, pri kiuj vi apenaŭ prisonĝas. Sed mi, plej kara Giovanni, — mi kreskadis kaj floradis kun la planto kaj nutris per ĝia spiro. Ĝi estis mia fratino, kaj mi amis ĝin kun homa korinklino, ĉar, ve — ĉu vi ne suspektis ĝin? – estis abomena pereo. ”
Ĉi tie Giovanni malridetis tiom malhele al ŝi, ke Beatrino paŭzis kaj tremis. Sed ŝia fido en lia tenereco certigis ŝin, kaj igis, ke ŝi roziĝis pro ŝia dubo pri li dummomente.
“Estis abomena pereo,” ŝi daŭrigis, “la efiko de la fatala sciencoamo de mia patro, kiu forprenis min de ĉiu socio de mia speco. Ĝis Ĉielo sendis vin, plej kara Giovanni, ho, kiel soleca estis via kompatinda Beatrice!”
“Ĉu ĝi estis malfacila destino?” demandis Giovanni, fikse rigardante ŝin.
“Nur lastatempe mi sciis, kiom malfacile ĝi estis,” ŝi respondis tenere. “Ho, jes; sed mia koro estis sensenta kaj do kvieta.”
La kolerego de Giovanni eksplodis el sia moroza depreno kiel fulmobrilo el malhela nubo.
“Malbenita homo!” kriis li, per venena malestimo kaj kolero. “Kaj trovinte vian solecon teda, vi ankaŭ detranĉis min de la tuta varmeco de vivo, kaj mi delogis min en vian regionon de nedirebla hororo!”
“Giovanni!” ekkriis Beatrice, turnante siajn grandajn brilajn okulojn al sia vizaĝo. La forto de liaj vortoj ne trovis la vojon en ŝian menson; ŝi estis nur fulmofrapata.
“Jes, venena aĵino!” ripetis Giovanni, afliktiĝante per pasio. “Vi ja faris tion! Vi min frakasis! Vi plenigis miajn vejnojn per veneno! Vi igis, ke mi iĝas tiel malaminda, kiel malbela, kiel abomeninda kaj mortiga besto kiel vi mem – mona mirindaĵo de forloga monstreco! Nun, se nia spiro estu feliĉe tiel pereiga al ni kiel al ĉiuj aliaj, ni kunigu niajn lipojn per unu kiso de neeldirebla malameco, kaj tiel mortu!”
“Kio okazis al mi?” murmuris Beatrice, kun malalta pliploro el sia koro. “Sankta Virgulino, kompatu min, bedaŭrinda korrompita infanino!”
“Vi, — ĉu vi estas preĝanta?” kriis Giovanni, ankoraŭ per la sama malica malestimo. “Viaj nuntempaj preĝoj, dum ili elvenas el viaj lipoj, makulas la atmosferon per morto. Jes, jes; ni preĝu! Lasu nin iri al la eklezio kaj trempu niajn fingrojn en la sanktan akvon ĉe la portalo! Ili, kiuj sekvas nin, pereos kiel per pesto, ni faru la krucosignon en la aero! Ĝi disjxetos malbenojn eksterlande kun la simileco de sanktaj simboloj!
“Giovanni,” diris Beatrice, trankvile, ĉar ŝia ŝagrino estis preter pasio, “kial vi kuniĝas vin al mi tiel je tiuj teruraj vortoj? Mi vere estas la terura aĵino, kiun vi nomas min. Sed vi – kion vi devas fari, krom kun unu alia tremo al mia fia mizero, eliri el la ĝardeno kaj miksi vin kun via raso, kaj forgesi, ke iam ajn rampis sur la tero tia monstro kiel povra Beatrice? ”
“Ĉu vi ŝajnigas, ke vi estas nescia?” demandis Giovanni, sulkegiĝante al ŝi. “Jen! Ĉi tiun potencon mi gajnis de la pura filino de Rappaccini.
Estis svarmo de someraj insektoj flugetante tra la aero serĉante la manĝaĵon promesitan de la floraj odoroj de la fatala ĝardeno. Ili rondiris ĉirkaŭ la kapo de Giovanni, kaj estis evidente altiritaj al li per la sama influo, kiu tiris ilin por momento ene de la sfero de pluraj arbustoj. Li elsendis spiron inter ili, kaj ridetis amare al Beatrice kiel almenaŭ dudeko el la insektoj falis mortinte sur la teron.
“Mi vidas ĝin! Mi vidas ĝin!” kriegis Beatrice. “Tio estas la mortiga scienco de mia patro! Ne, ne, Giovanni; tio ne estis mi! Neniam! Neniam! Mi sonĝis nur ami vin kaj esti kun vi iom da tempo, kaj tiel lasi vin foriri, lasante nur vian bildon en mia koro; ĉar Giovanni, kredas, ke kvankam mia korpo estas nutrita per veneno, mia spirito estas kreaĵo de Dio, kaj avidas amon kiel ĉiutagan manĝaĵon. Sed mia patro, — li kunigis nin je ĉi tiu malnobla simpatio. Jes; cizelu min, piedpremu min, mortigu min! Ho, kio estas la morto post tiaj vortoj viaj? Sed tio ne estis mi. Ne kontraŭ mondo de feliĉeco mi farus ĝin. ”
La pasio de Giovanni elĉerpis sin per sia eksplodo de liaj lipoj. Nun venis al li sento, malgxoja, kaj ne sen tenero, pri la intima kaj nekutima rilato inter Beatrice kaj li. Ili staris, tiel, je tuta soleco, kiu ne fariĝus malpli soleca per la plej densa amaso de homa vivo. Ĉu ne, do, la dezerto de la homaro ĉirkaŭ ili premu ĉi tiun izolitan paron pli proksima? Se ili devus agi kruele unu al la alia, kiu estis tie por esti afabla al ili? Cetere, pensis Giovanni, ĉu eble ankoraŭ ne estus espero reveni ene de la limoj de ordinara naturo, kaj konduki Beatrice, la savitan Beatrice per la mano? Ho, malforta, kaj egoisma, kaj malinda spirito, kiu povus sonĝi, ke tergloba unuiĝo kaj tergloba feliĉeco estas eblaj, post kiam tia profunda amo estis tiel maldolĉe malĝustigita, kiel la amo de Beatrice estis per la ruinigaj vortoj de Giovanni! Ne, ne; ne povus esti tia espero. Ŝi devas pasi peze, kun tiu rompita koro, tra la limoj de la Tempo — ŝi devas bani siajn dolorojn en iu fonto de paradizo, kaj forgesi sian aflikton konsiderante la senmortecon, kaj tie ŝi devas farti bone.
Sed Giovanni ne sciis ĝin.
“Kara Beatrice,” diris li, alproksimiĝanta al ŝi, dum ŝi forŝrumpis kiel ĉiam ĉe lia aliro, sed nun kun alia instigo, “plej amata Beatrice, nia sorto ankoraŭ ne estas tiel senespera. Jen! Ekzistas medicino, potenca, kiel saĝa kuracisto certigis min, kaj preskaŭ dia en sia efikeco. Ĝi konsistas el ingrediencoj, kiuj estas la plej kontraŭaj al tiuj, per kiuj via terura patro venigis ĉi tiun katastrofon kaj al vi kaj al mi. Ĝi estas distilita de benitaj herboj. Ĉu ni ne glutegu ĝin kune, kaj tiel ni estos purigxintaj de malico?
“Donu ĝin al mi!” diris Beatrice, etendante sian manon por ricevi la malgrandan arĝentan fiolon, kiun Giovanni prenis de sia sino. Ŝi aldonis, kun stranga emfazo, “Mi trinkos; sed vi atendu la rezulton.”
Ŝi metis la kontraŭvenenon de Baglion al siaj lipoj; kaj, en la sama momento, la figuro de Rappaccini ekaperis de la portalo kaj malrapide venis al la Marmora fonto. Dum li alproksimiĝis, la pala viro de scienco ŝajnis okulaĉi per triunfantan esprimon ĉe la bela junulo kaj junulino, kiel eble artisto, kiu pasigus sian vivon je la atingado de pentraĵo aŭ grupo de statuoj kaj fine estus kontentiĝinta kun sia sukceso. Li paŭzis; lia klinita formo suprenleviĝis kun konscia potenco; li etendis siajn manojn super ili laŭ la sinteno de patro, petante benon al siaj geinfanoj; sed tiuj estis la samaj manoj, kiuj ĵetis venenon en la rivereton de siaj vivoj. Giovanni tremis. Beatrice ekskuiĝis nervoze, kaj premis sian manon sur ŝian koron.
“Mia filino,” diris Rappaccini, “vi ne plu estas soleca en la mondo. Elprenu unu el tiuj karaj gemoj de via fratina arbusto kaj petu vian fianĉinon porti ĝin en lia sino. Nun ĝi ne luzos lin. Mia scienco kaj la simpatio inter vi kaj li tiel efikis lian sistemon, ke li nun staras aparte de komunaj viroj, kiel vi, filino de mia fiero kaj triumfo, de ordinaraj virinoj. Iru plue, do, tra la mondo, plej karaj al unu la alian kaj teruraj al ĉiuj aliaj! ”
“Mia patro,” diris Beatrice, malforte, – kaj ankoraŭ dum ŝi parolis ŝi tenis sian manon sur sian koron, — “kial vi kaŭzis ĉi tiun mizeran fisorton sur vian infaninon?”
“Mizeran!” kriegis Rappaccini. “Kion vi signifas, malsaĝa knabino? Ĉu vi opinias, ke ĝi estas mizero esti dotita de mirindaj donacoj, kontraŭ kiuj neniu potenco nek forto estus efektaj – mizeron, por povi subigi la plej potencan per spiro — mizeron, esti tiel terura kiel vi estas belega? Ĉu vi, do, preferus la kondiĉon de malforta virino, malkovrita al ĉiuj malbonaj kaj kapabla de nenio? ”
“Mi dezirus esti amata, ne timita,” murmuris Beatrino, sinkante sur la teron. “Sed nun ne gravas. Mi iras, patro, al kie la malbono, kiun vi penis miksi kun mia esto, forpasos kiel sonĝo — kiel la odoro de ĉi tiuj venenaj floroj, kiu ne plu difektos mian spiron inter la floroj de Edeno. Adiaŭ, Giovanni! Viaj vortoj de malameco estas kiel plumbo ene de mia koro; sed ili, ankaŭ, forfalos dum mi supreniras. Ho, ĉu ne estis, de la eko, plia veneno en via naturo ol en mia? ”
Al Beatrice, — tiel radikale ŝia tergloba parto estis farita de la kapablo de Rappaccini, — kiel veneno estis vivo, do la potenca kontraŭveneno estis morto; kaj tiel la povra viktimino de la inĝenieco de homo kaj de malhelpa naturo, kaj de la mortiĝo, kiu atentas ĉiujn tiajn penadojn de perversa saĝo, pereis tie, ĉe la piedoj de sia patro kaj Giovanni. Ĝuste en tiu momento la Profesoro Pietro Baglioni ekrigardis el la fenestro kaj alvokis laŭte, per tono de triumfo miksita kun teruro, al la tondrobatita scienculo, “Rappaccini! Rappaccini! Kaj ĉu tio estas la rezultato de via eksperimento!”