Enkonduko
Preambulo, ni memoru, ke lingvo estas nur aro da konvencioj akceptataj de ĉiuj, kiuj ĝin praktikas kaj dank’ al kiuj eblas esprimi ĉiujn nuancojn de la penso, parole, skribe, aŭ ajnan alian rimedon ol la scienco metas ĉe nia dispono. Estas evidente, ke la vario de pluraj lingvoj uzataj tra la mondo estas konsiderinda; Ĝuste el tiu ĉi aro kaj ne perdi de vido la objekton de nia studo, kion ni tuj klopodos difini la kvalitojn, kiun devas antaŭ ĉio posedi internacian lingvon kaj la faŭltojn kies, ĉia neceso, forigi ĝi.
Por tiu grandega amaso da individuoj alvokitaj flue uzi internacian lingvon kaj el kiuj la plimulto havas malaltan klerignivelon, ni bezonas komprensistemon kiu proponas maksimuman facilecon. Krome, ĉiu lingvo estas esprimo de la kulturo de certa komunumo. La esperantista komunumo estas la internacia esperantista movado, vi plej bone aprezos la valorojn de tiu ĉi kulturo aliĝante al ĝi, tio estas fariĝante parto de esperantista klubo.
Tiam, ni demandu nin tiel: « Ĉu la esperantistoj formas sekton? ». Scivolema sekto kie troviĝus praktikantoj de pli ol centoj da religioj kaj subtenantoj de ĉiuj demokratiaj politikaj opinioj. Fakte, ni memoru, ke iuj miksiĝas en la politika kadro kaj aliaj en malsamaj religiaj konfesioj.
Resume, Esperanto estas lingvo konstruita por servi kiel helpa internacia lingvo, ebligante al ĉiu konservi sian kulturon, sian gepatran lingvon kaj eble sian regionan lingvon. Ĝi permesus al ĉiuj komuniki kun la tuta mondo sur egala nivelo. Ĝi antaŭenigus interŝanĝojn inter ĉiuj kulturoj.
KIUJ ESTAS ESPERANTISTOJ?
Tiu ĉi demando ŝajnas delikata por ni esperantistoj, kiuj estas esperantuje.
Certe, neniu asertas, ke eventoj sekvos tian kurson, precipe se ni scias, ke tra la historio la fortoj de mallumoj ofte venkis super la racio. Esperantistoj ne estas abstraktaj utopiistoj sed ili ankaŭ ne apartenas al tiu ĉi kategorio de realistoj, kiuj kredas, ke la realo haltas ĉe difinita bildo de la mondo. Tamen ili estas realistoj, en la senco, ke por ili la realo estas ne nur sumo de datumoj sed ankaŭ tuta serio da latentaj eblecoj, precipe tiuj, kiuj estas pli homaj kaj pli raciaj.
La mondo estas ne nur tia, kia ĝi estas nun (do, kiel la defendantoj de la ordo de la « mondaj lingvoj » vidas la aferojn) sed ĝi estas ankaŭ ĉio, kion ĝi povas esti, ĉio, kion homo povas esperi kaj ĉio, kion li kapablas fari por realigi siajn esperojn. Ĉi tiu espero estas pli reala kaj certa ol ĉiuj iluzioj de la momento, de momento, kiu estas pasema kaj trompa.
Tial la esperantistoj alportas esperon en sia nomo mem, kiel principo, same kiel en la verda koloro de sia flago, dum ili bazas sian konvinkon pri ĝia realigo en ekstreme konkreta agado cele al ŝanĝo de la mondo per ekigo de latentaj eblecoj por ĝia evoluo.
Tial, ke por esti esperantisto, ne sufiĉas koni la lingvon kaj eĉ eblas diri, ke regado de Esperanto ne estas absoluta kondiĉo por nomi sin esperantisto. Esti esperantisto signifas antaŭ ĉio alpreni la ideojn, kiujn la internacia lingva movado havas en sia kerno kaj batali por ilia realigo. Konklude, ĉi tiuj du sekvaj konceptoj estas necesaj por vera praktikanto de la lingvo de paco kaj unuiĝo, temas pri : esperanta partiano kaj Esperantisto.
Ĉi-punkte, ni provu doni realon, kiu ne estas nuba sed tre grava por nia scio; esperantano signifus tiun, kiu aplikas la homarajn ideojn de Doktoro Leizer Ludwick Zamenhof same kiel liajn decidajn principojn; dum esperantisto: estas tiu, kiu scipovas paroli ĉi tiun lingvon, artiku ĝin respektante la gramatikan stilon sed eĉ sen zorgi pri la ideologio de ĝia kreiva aŭtoro.
Kian konsilon ni povas doni al la Esperanto-mondo?
Sufiĉas simple havi humanecan spiriton, sen rasa diskriminacio, sen aplikado de malamo, ĵaluzo al aliaj, batalante antaŭ ĉio kontraŭ ia egocentrismo,...
Se Esperanto estas paca lingvo, kial estas disputoj inter la Esperanto-mondo? Ni ĉiam batalu ĉiajn kontraŭ-valorojn. La ĉefa celo estas batali kontraŭ-valorojn en esperantujo. Ni direktu nian rigardon al la vivo de la aŭtoro kaj la lingvo en la manlibro, kies titolo estas: « ESPERANTO ECLAIR »; ni komprenas, ke Doktoro Zamenhof kreis ĉi tiun lingvon por kunigi ĉiujn homojojn, kiuj mortigis sin kiel muŝoj en antikva Pollando.
Ĉi tiu manlibro rakontas al ni, ke en Pollando estis kvar malsamaj ŝtatoj inkluzive de: judoj, rusoj, poloj kaj germanoj. Tiuj grupoj parolis malsamajn lingvojn, sekve al tio ĉi ekestis batalo inter ili, ĉar ili ne komprenis unu la alian pro subpremo. Ja, la lingva problemo ekzistis inter ili. Miaflanke, mi aprezas la ideon de Zamenhof, kiu deklaris, ke eĉ religiaj konfesoj kaj politiko estas du kontraŭvaloroj laŭ li. Kaj estas vero, mi apogas ĝin ĉar vi vidos, ke iu protestanto emas malestimi iun, kiu estas en la islama religio, Fratoj de Jesuo, katolikaj, Atestantoj de Jehovo (inverse) kiuj ne kunlaboras proksime kun sia frato islama aŭ iu frato troviĝanta en alia religio.
Vi eĉ konstatos, ke tribalismo regas en religiaj komunumoj. Ne estas afero helpi unu la alian. Tial mi ĉiam aprezis Esperanton ĉar ĝi estas komunika ilo kiu estas konsiderata ponto kunliganta ĉiujn senescepte.
Pri politiko, la mensogo estas tie, ĉar vi vidos, ke la mondo estas plene misuza pro politiko. Hodiaŭ la mondo de la homaro regas en krimo, politikistoj ne plu respektas homajn rajtojn. Nin demandu jene: « Kial la militoj inter Rusio kaj Ukrainio? », « Kazo de Israelo, kial la milito en la urboj Hamas kaj Gaza (palestino) »? La hejmoj de senkulpaj ne-politikistoj estas tute detruitaj kaj perdo de homaj vivoj abundas. En Afriko estas pli malbona kaj katastrofa, ni ne parolas pri tio. Ni apliku la malsamajn principojn kaj ŝlosilajn kaj brilajn ideojn de nia inspira aŭtoro Zamenhof. Se la mondo aplikas Esperanton, la mondo povus havi daŭran pacon kaj tre fortan kaj stabilan ekonomion.
Resume, ni eldankas ĉiujn diligentajn kaj eminentajn homojn kiujn neniam ĉesis kontribui al la efektiviĝo de ĉiuj E-agadoj pri la progreso de ĉi tiu movado.
Via samideana amiko Honoré Sebuhoro (honsebn@gmail.com)